Cây mai chiếu thủy: đặc điểm, ý nghĩa và cách chăm sóc

Cây mai chiếu thủy là những loài cây được ưa chuộng vì đặc tính sinh học của chúng là dễ trồng dễ chăm sóc. Mặt khác Mai chiếu thủy có thể ra hoa thường xuyên, cây có hoa tạo ra mùi hương thơm ngào ngạt dễ quyến rũ lòng người.

Đặc điểm cây mai chiếu thủy

Hoa có 5 cánh nhìn thoáng qua giống hoa mai, nên có tên gọi là mai. Hoa mai chiếu thủy nở luôn luôn nhìn xuống mặt đất, nên gọi là chiếu thổ, chiếu thủy (vi.wikipedia.org).

• Tên: Mai chiếu thủy
• Tên gọi khác: Mai chấn thủy, Mai trúc thủy
• Họ: Trúc đào
• Tên khoa học: Wrightia religiosa
• Nguồn gốc: Đông Dương

Mai chiếu thủy là loài cây thân gỗ, rễ chùm, có nguồn gốc từ miền Đông Dương, thân cây có hình thù sần sùi và những nốt nhỏ, thân có màu đen hoặc xám, các nhánh dài mảnh, có lông mềm khá đẹp mắt.

Lá cây thuôn dài hình trái xoan, hai mặt lá không đối xứng, có góc ở gốc và hầu như không có cuống.

Cây ra hoa quanh năm, hoa có màu trắng, mọc thành chùm trên một cọng dài và có mùi khá thơm. Hoa của Mai chiếu thủy có 5 cánh khá giống hoa mai, hướng xuống dưới nên gọi là chiếu thủy. Hoa sau khi tàn sẽ sinh quả, mỗi hoa thường cho 2 quả màu đen đen hình dải, quả có khía dọc và kèm chùm lông mềm màu trắng.

Hiện nay có 3 loại mai chiếu thủy: lá nhỏ (lá kim), lá trung và lá lớn. Mỗi dòng sẽ được trồng và tạo hình theo hướng khác nhau để cho ra sản phẩm cây cảnh phù hợp.

Các giống mai chiếu thủy

Mai chiếu thủy có 3 loại: Lá lớn, Lá Trung và Lá Nhỏ (Lá Kim). Về màu da của cây, trong 3 loại đó còn có Màu Đen, Xanh, Vàng, Trắng, hiện nay trong các nhà vườn còn có nhiều giống được cho là bị đột biến gien và do “thổ nhưỡng” đặc biệt nên trồng được loại cây đó, như: Mai lá tứ, Kim thanh mai, Thanh mai…

Mai chiếu thủy lá lớn

Các loại da trắng, da đen, da xanh, da vàng, da láng, nu thường, nu gò công… lá dài, lá tròn, có loại hoa 20 cánh lá rũ, 20 cánh lá thẳng…

Hoa mai chiếu thủy có màu trắng, mùi thơm, mọc trên một cọng dài kết thành chùm. Hoa loại lá lớn thường có 5 cánh nhìn thoáng qua giống hoa mai, nên có tên gọi là mai. Hoa mai chiếu thủy nở luôn luôn nhìn xuống mặt đất, nên gọi là mai chiếu thổ hay mai chiếu thủy.

Mai chiếu thủy lá trung

* Trung nu, nu Gò Công hay nu sọ khỉ (mặt khỉ)

Mai chiếu thủy nu mặt khỉ Gò Công (một số địa phương khác có trồng giống mai nu nhưng có da màu đen) giá trị ở chỗ có nhiều u nần (bông chiếu xuống đất), được dân chơi kiểng sành điệu ưa thích. Giống mai này hiện đã được Trung ương Hội Sinh vật cảnh Việt Nam xác nhận có xuất xứ từ “Làng mai nu Thạnh Nhựt”. Tại buổi Hội thảo do Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, đại học Khoa học Tự niên TP. Hồ Chí Minh và đại học Cần Thơ phối hợp tổ chức ở Cần Thơ năm 2001, một số tỉnh, thành như: Long An, Bến Tre, TP. Huế, … có ý kiến tranh luận về nguồn gốc của giống mai này. Sau khi xem xét một số luận cứ dựa trên cơ sở khoa học, nhà văn Sơn Nam đã kết luận, kiểng cổ Nam bộ (trong đó có mai nu) có xuất xứ từ vùng đất Gò Công thuộc tỉnh Tiền Giang.

* Thanh Mai:

– Lá dầy, có hình bầu dục (hơi tròn ), mọc thành 2 hàng, lá có gân & màu xanh đậm , nách lá thưa.
– Thân hơi có màu xanh tím, hơi tròn…
– Bông lớn (như mai chiếu thủy lá trung), nhưng ít bông.

Mai chiếu thủy lá kim

Hay còn gọi là kim giòn, kim thanh mai, kim lá tứ, kim đuôi chồn, lá tứ xù. (Hiện nay rất nhiều người hay nhầm cây thanh mai và cây kim thanh mai: Loại kim thanh mai đúng lá chỉ to hơn hạt tấm 1 chút thân xù xì, thường không có gốc to, tại dưới gốc mọc rất nhiều mầm con.

* Kim thanh mai

– Về cơ bản giống như thanh mai nhưng lá nhỏ hơn, khoảng cách giữa các mắt lá rất khít, thân nhiều nu kể cả cây con, bông nhỏ & khá ít bông. Lưu ý chủng loại nầy thích hợp làm bonsai Mini, chưa phát hiện được cây lớn (chu vi gốc trên 30cm). Vỏ cây màu xám đen hoặc màu trắng xám.

* Mai chiếu thủy lá tứ

– Lá mỏng hơn so với kim thanh mai, đuôi lá khá nhọn, mọc tứ diện, lá có màu xanh nhạt, nách lá nhặt thường có nhiều chồi mọc ra từ các nách lá.

– Thân nhiều cạnh khến, nhiều gân làm cho thân hơi vuông, thân phần lớn hơi trắng xanh, cây cao to.

– Bông nhỏ nhưng nhiều bông.

– Khi ta cắt giật thì ở gần chỗ vết cắt, nách lá, khu vực thân cây đặc biệt là gốc và rễ… thường mọc ra rất nhiều chồi nhỏ.

– 01 nách có 03 lá mà đều ở mọi nách lá.

Có 02 loại lá tứ: Tứ long xuyên & tứ đuôi chồn . Lá tứ đuôi chồn khó làm cây vì cành cấp 1 mọc ra thì dài & lớn mãi. Còn cành cấp 2, cấp 3 rất ít & hầu như không phát triển (loại này rất rẻ & ít người chơi bonsai)

Về cơ bản 02 loại lá tứ đều như nhau. Nhưng khi nhìn cây lá tứ long xuyên thì cành nhánh xum xuê, mọc tứ tung, um tùm (kể cả chi cấp 1,2,3) còn lá tứ đuôi chồn thì chỉ có cành cấp 1 phát triển dài , nhưng cành cấp 2,3 thì chỉ có vài cọng & độ dài không có, nên khó làm ra cây. Nếu chơi đuôi chồn thì chủ yếu là rừng hoặc cây đa thân, còn Bonsai thì chào thua ….

* Mai chiếu thủy Kim Giòn

– Lá xanh hơi ngã vàng , đuôi lá nhọn hơn nhìn lá mọc ngay hàng đặc biệt giống này rất giòn bẻ gãy nghe đã tay lắm, rất khó uốn chi lắc lượn như Kim thanh mai – trừ những nghê nhân có kinh nghiệm.

– Ưu điểm Kim giòn là rất siêng ra hoa.

– Nhược điểm thân giòn hơi khó uốn chi.

Ngoài ra còn loại mai chiếu thủy mình không rõ nguồn gốc ở đâu, có thể xuất phát từ khu vực Bình Phước là loại lá kim nhọn và nhỏ như hạt lúa thường dùng để ghép lồng mức làm cây trang trí.

Ý nghĩa cây mai chiếu thủy trong phong thủy

Trong phong thủy và tín ngưỡng thì Mai Chiếu Thủy được xem là biểu tượng của sự bền vững. Đây là loại cây giúp trấn an long mạch và kích thêm vân tiền tài cho gia chủ. 5 cánh hoa mai chiếu thủy mọc ra đều nhau. Hướng của hoa luôn hướng xuống đất ý nghĩa là hướng thổ. Nó giúp tăng cường khả năng trấn yểm long mạch, mạng lạng vượng khí cho ngôi nhà và trấn giữ đất đai cho gia chủ.

Ngoài việc mạng lại vận khí tốt cho ngôi nhà thì mai chiếu thủy còn giúp mang lại may mắn và tài lộc cho người chơi cây. Nếu trong nhà có trồng cây mai chiếu thủy sẽ giúp cho gia chủ gặp nhiều tài lộc, may mắn và hạnh phúc bền vững. Ngoài ra nó còn giúp cho gia đình yên ấm, bình yên và vững chắc. (ý nghĩa mang lại giúp gia đình hạnh phúc và hòa thuận)

Đây là loại cây có tuổi thọ tương đối cao, cây già có thể lên tới gần 500 năm. Chính vì vậy, cây còn mang ý nghĩa trường thọ và mang lại sức khỏe dồi dào.

Mai chiếu thủy hợp với mệnh mộc, ngoài ra các mệnh khác như mệnh thủy, mệnh kim, mệnh thổ vẫn có thể trồng được loại cây này.

Tác dụng của cây mai chiếu thủy

Cây có sức sống khỏe, dễ chăm sóc, phân nhiều cành nhánh lại dễ uốn, tạo dáng nên được nhiều người yêu thích dùng trong lĩnh vực trang trí. Cây có thể trồng nội ngoại thất đều hợp.

Thêm nữa, cây trồng chậu trang trí đặt nội thất, sân vườn rất bắt mắt, nhất là lúc ra hoa, kết trái. Những cây bonsai có thế đẹp của loài mai này có giá rất đắt đỏ.

Với ý nghĩa lớn lao, mang tài lộc đến cho gia chủ nên cây còn là món quà quý giá người ta dành tặng nhau mỗi dịp lễ tết, khai trương, tân gia…

Lưu ý cách trồng và chăm sóc cây mai chiếu thủy

Mai chiếu thủy có hai cách nhân giống chính đó là nhân giống bằng cách giâm cành và chiết cành. Tuy nhiên, hiện nay cách được dùng phổ biến nhất cho mai chiếu thủy đó là giâm cành trong nước.

• Nhiệt độ: Mai chiếu thủy là cây ưa nắng và ưa nước. Nhiệt độ phù hợp để trồng là 25 đến 30°C.
• Đất trồng: Nếu ở miền nam thì trộn xơ dừa nhiều hơn một chút. Ra miền trung và miền bắc thì trộn ít hơn vì xơ dừa có tính dữ nước. Nhưng tỷ lệ trộn thường là 1-1. Nếu có thì trộn ít vỏ trấu vào nữa nhưng tùy điều kiện khí hậu. Nhìn chung chỉ cần Xơ Dừa và Đất Thịt là đảm bảo rồi.
• Phân bón: Khi trộn đất trồng thường sẽ cho thêm một ít phân bón hữu cơ, phân chuồng ủ hoai tỷ lệ nhỏ. Trong quá trình chăm sóc thì có thể bón thêm các loại phân như kali hoặc phân đạm. Sau khi cắt lá cũng nên bón thêm một ít để cây phát triển lại.
• Tưới nước: Tuy là cây ưa nước nhưng có đến 90% cây mai chiếu thủy bonsai chết là do bị úng rễ vì nước. Chính vì vậy bạn cần kiểm tra bầu đất liên tục xem nước tưới có bị thừa hay không. Nếu như cảm thấy nhiều nước quá bạn hãy lấy một cái cây hoặc một cái đũa chọc thẳng xuống dưới bầu đất và xem đều quanh bầu đất để cây háo nước nhanh.

*Lưu ý: Cần tưới cây hàng ngày nếu bạn trồng cây ngoài trời. Kết hợp tưới phun sương trên thân lá và dưới gốc. Chú ý xem cây đã đủ độ ẩm hay chưa để cân đối lượng nước tưới.

Trên đây là một số thông tin về cây mai chiếu thủy, hy vọng đã giúp đọc giả hiểu hơn về loại cây cảnh phổ biến này. Đồng thời có thể dễ dàng chăm sóc cây của mình luôn xanh tốt.