Chuyện tình cây táo gai – Thật, và thơ

Thông tin phim:
Tên tiếng Anh là Under the Hawthorne Tree, tiếng Việt có thể còn là Chuyện tình cây sơn tra hoặc Chuyện tình cây táo gai.
Điểm Rotten Tomatoes: 7.6/10 IMDb: 7.1/10
Đạo diễn: Trương Nghệ Mưu
Diễn viên: Châu Đông Vũ, Đậu Kiêu
Giải thưởng: Giải thưởng Điện Ảnh Hồng Kông cho phim châu Á hay nhất, Giải thưởng Điện ảnh châu Á cho Diễn viên mới xuất sắc nhất

Phim Chuyện tình cây táo gai kể lại câu chuyện tình yêu của Tôn Kiến Tân và Tịnh Thu. Tịnh Thu là cô bé 16 tuổi đang hoàn thành những năm cuối của bậc học trung học. Bố Tịnh Thu được đưa ra học phần cải tiến. Mẹ cô từ giáo viên trong trường xuống làm việc, chịu khó mọi người. Về phần mình, Tịnh Thu cũng về nông thôn để sống cùng dân, sinh hoạt và học tập tinh thần cách mạng.

Chính tại nơi này, cô tình cờ quen biết ‘lão Tam’ Kiến Tân. Đối lập với Tịnh Thu, Kiến Tân sinh trưởng trong một gia đình có địa vị, tiếng tăm. Cha Kiến Tân là cán bộ Chính phủ cấp cao. Bản thân anh cũng là một thành viên năng nổ và tích cực trong đội thăm dò địa chất tỉnh. Gia cảnh anh lúc đó rất được mọi người xem trọng.

Trong bối cảnh Cách mạng Văn hóa những năm 70 thế kỷ trước tại CHND Trung Hoa, Kiến Tân và Tịnh Thu là đại diện cho hai phe “tốt” và “xấu” của xã hội đương thời.

Thế nhưng, tốt hay xấu, liệu có bao giờ là tuyệt đối? Vả lại, đem đặt cạnh câu chuyện được mệnh danh “câu chuyện tình yêu thuần khiết nhất lịch sử điện ảnh” này thì tốt hay xấu, trắng hay đen bỗng chốc không còn quan trọng nữa.

Có nhiều mỹ từ đã được sử dụng khi nhắc đến câu chuyện Trương Nghệ Mưu kể trong phim Chuyện tình cây táo gai. Mình nghĩ mình sẽ chọn 2 chữ, là thật và thơ.

Về cái thật, người ta vẫn hay nói “Tình đầu khó quên”, cho dù tình đầu đó đẹp hay không đẹp, cho dù nó có đang được viết tiếp hay đã thành ra lỡ dở lưng chừng, cho dù nhân vật chính bây giờ ghét nhau quay quắt hay vẫn có thể cười những cái cười thành thật khi nhỡ đụng mặt nhau. Vậy thì cái gì mới là cái “khó quên”?

Theo thiển ý, sở dĩ tình đầu khó quên là do ảnh hưởng của những cảm xúc lần đầu ta cảm thấy. Trùng hợp, tình đầu hay xảy ra khi chúng ta còn (rất) ít tuổi. Do đó, ta hay nghĩ rằng những cảm xúc khi đó khó quên vì nó trong sáng, nó “trẻ con”, vì chưa vụ lợi, vì chưa suy tư toan tính nhiều.

Có lý, nhưng chưa hẳn, vì đâu phải ai cũng có tình đầu từ những năm còn ít tuổi. Tuổi tác ‘người trong cuộc’ khi tình đầu xảy ra không mấy quan trọng. Mình tin rằng cảm xúc lần đầu của một người 18 tuổi hay một người 28 tuổi cũng chẳng khác biệt nhau là mấy. Nó trong trẻo, vì nó thật, và vì nó thật, nên nó trong trẻo.

Kiến Tân và Tịnh Thu yêu nhau bằng tất cả những cảm xúc chân thật nhất của cả hai. Nếu câu chuyện này diễn ngoài đời, đâu đó quanh mình, mình sẽ cho rằng đây là một kiểu yêu đương mù quáng, khi tất cả những gì người này nhìn thấy chỉ là người kia.

Khi người ta không còn nhỏ tuổi, cũng đã kết thúc tình đầu, ít nhiều mất luôn khả năng “trong ánh mắt chỉ còn hình bóng đối phương”. Đó là chuyện tự nhiên, không tránh được, vì chúng ta còn những thứ khác để quan tâm đến. Vì thế, mình có đôi chút ghen tị với những trong trẻo và thành thật mà hai con người trên màn hình kia dành cho nhau.

Vừa mấy phút đầu phim, khi chỉ vừa mới gặp nhau vài ngày, tình cảm chưa kịp bùng đã suýt… tắt luôn vì Tịnh Thu ghen khi nghĩ Kiến Tân đã có người yêu, và biểu hiện của anh dành cho cô thời gian qua chỉ là đùa giỡn. Cô tránh mặt anh, và ngày rời đi cũng vội vàng, dù buồn nhưng nhất định không muốn gặp lại.

Đó là cái thật mình đang muốn nhắc đến. Ai cảm thấy gì, thì chính là họ cảm thấy vậy, và biểu hiện ra ngoài như vậy. Không lục vấn, không trong ngoài bất nhất, không suy tư nhiều điều. Không sợ người thương không hiểu mình, không sợ họ sẽ bớt yêu mình chỉ vì mình là một người chưa đủ hiểu chuyện – biểu hiện qua việc mình… ghen.

Hay lúc Tịnh Thu tức giận dùng hồ dán phết lên đáy chậu rửa mặt Kiến Tân mua cho, che mất hình cây sơn tra đầy hoa đỏ, vì Tịnh Thu cho rằng anh là một người không đứng đắn.

Thế nhưng, sau cả hai lần, khi biết Lão Tam không phải như mình nghĩ, cô lại vội vội vàng vàng “cứu vãn sai lầm” ngay. Tất cả những cái đó, nó thật thà và trong sáng biết bao nhiêu. Những giờ phút chân thật đáng nhớ của mối tình đầu.

Nhưng, dù vô tư và thành thật, đôi chim câu này vẫn chưa đến mức vồ vập lấy nhau theo kiểu thế giới này chỉ còn đôi ta. Cảm xúc trao cho nhau là cảm xúc tinh khiết nhất, nhưng biểu hiện thì vẫn bị giới hạn. Điều đó cũng dễ lý giải, bối cảnh xã hội của câu chuyện tạo ra giới hạn đó. Nhưng cũng nhờ vậy, mà câu chuyện này còn thơ.

Một nam một nữ ở chỗ vắng người, tình trong như đã nhưng tay vẫn chưa dám nắm, phải nhờ một cành cây khô ‘bắc cầu’ giúp cho.

Tịnh Thu chưa một lần gọi tên Kiến Tân hay tự xưng tên mình ra mỗi khi trò chuyện cùng anh.

Trưa hè hai người ngồi sát cạnh nhau, và hành động thân mật nhất anh dành cho cô là nụ hôn nhẹ lên trán.

Hai người chung giường, ngủ cạnh nhau chỉ tay nắm chặt tay.

Ngay cả khi mẹ Tịnh Thu cấm cả hai không được gặp nhau nữa, phản ứng của hai người cũng chỉ là cùng nhau rơi nước mắt và vâng lời. Không ai đi quá giới hạn, không ai phản kháng, dù cho tình cảm cả hai dành cho nhau mạnh mẽ biết chừng nào.

Việc để câu chuyện này xảy ra trong thời kỳ mà toàn dân trong xã hội đề cao tinh thần cách mạng và ưu tiên cái chung, đưa nó lên trên hết thảy mọi tự do cá nhân, trong đó bao gồm cả tự do về tình yêu đôi lứa, vô tình đã khiến cho câu chuyện này trở nên day dứt và thơ hơn rất nhiều.

Một câu chuyện tình yêu không gợn chút nhục dục. Một câu chuyện tình yêu không có lời tỏ tình, cũng không có câu chia tay. Một câu chuyện tình yêu mà người ta sẵn sàng chờ đợi nhau một năm lẻ một tháng, đến hai mươi lăm tuổi, rồi đến cả một đời.

Trong một xã hội chấp nhận hơn, ở một thời điểm hiện đại hơn, có lẽ câu chuyện của Tịnh Thu và Kiến Tân sẽ có một cái kết khác.

Nhưng như thế, sợ rằng chuyện của họ không còn thật và thơ thế này nữa. Tình yêu ngày xa xưa nói riêng hay tình đầu nói chung thường được xem là đơn giản, có phải vì khi ấy, người ta không có nhiều sự xao lãng. Và khi có chuyện gì xảy ra, cái họ nghĩ đến không phải nguyên nhân, cũng không phải giải pháp, họ chỉ quan tâm xem làm thế nào để cùng nhau tiếp tục sau việc này. Liệu có phải vì thế, nên mọi người yêu nhau thành thật, và sẵn lòng chờ đợi nhau trọn đời?

Kiến Tân đã chờ đợi và đã yêu Tịnh Thu đến trọn đời. Còn Tịnh Thu, hy vọng những hồi ức của cô về thời gian này sẽ chỉ toàn là những kỷ niệm vui vẻ, vì đoạn tình cảm đã qua, là một tình yêu thật thà.

Về diễn viên Chuyện tình cây táo gai (chuyện tình cây sơn tra)

Vai diễn Tịnh Thu do Châu Đông Vũ thể hiện khi cô mới vừa 18 tuổi. Bằng vẻ trong sáng, tự nhiên của mình, Châu Đông Vũ vượt qua 6.000 thí sinh, xuất sắc trở thành Mưu Nữ Lang tiếp theo sau Củng Lợi, Chương Tử Di. Cũng năm đó, cô nhận giải Nữ diễn viên mới xuất sắc tại Hoa Biểu lần thứ 14.
Châu Đông Vũ đã không phụ lòng đạo diễn với màn thể hiện chinh phục người xem. Với dáng vẻ mong manh, cô hoàn toàn phù hợp cho mẫu vai trong sáng, dễ bị tổn thương. Tịnh Thu như một cô gái bé nhỏ mà anh chàng nào cũng muốn che chở. Những cảnh khóc luôn là điểm đặc biệt của Châu Đông Vũ bởi sự chân thật, nét mặt khi khóc vẫn đáng yêu.

Ngôi sao trẻ tuổi còn thể hiện tinh tế nhiều cung bậc cảm xúc của người con gái mới lớn đang yêu. Ở một cảnh, Tịnh Thu bẽn lẽn lùi lại khi Kiến Tân muốn nắm tay. Có lúc, cô bộc lộ những giận hờn rất con gái khi nghe đồn anh có người yêu. Sau bộ phim, Châu Đông Vũ nổi như diều gặp gió, tham gia nhiều bộ phim thành công như Chúng ta của sau này, Em của thời niên thiếu, gặt hái hàng loạt giải thưởng.
Sau Chuyện Tình Cây Táo Gai, sự nghiệp của Châu Đông Vũ lên như diều gặp gió. Cô trở thành người vào vai vợ đầu tiên của Chủ tịch Mao Trạch Đông trong Tương Giang bắc khứ, và tham gia nhiều phim cả điện ảnh lẫn truyền hình như Nước mắt khuynh thành, Cung tỏa trầm hương, Thất Nguyệt và An Sinh, Chúng ta của sau này, Em của thời niên thiếu.

CHÂU ĐÔNG VŨ – “Ảnh hậu” mới của Cbiz

Vai nam chính, Đậu Kiêu chiếm thiện cảm nhờ gương mặt nhiệt thành, nụ cười ấm áp. Nhân vật Kiến Tân luôn là chỗ dựa tinh thần cho bạn gái, nuôi dưỡng thứ tình yêu không vụ lợi, sẵn sàng chờ đợi nhau cả đời. Đó là mẫu bạn trai mà cô gái nào cũng thấy hạnh phúc khi ở bên. Ở những cảnh chung, đôi diễn viên chính thể hiện ăn ý và đưa người xem trải qua đủ loại cảm xúc, từ dễ thương theo kiểu tình yêu thời “ông bà anh” đến sự đau đớn về sau. Bộ phim này cũng chắp cánh cho Đậu Kiêu đến nhiều vai diễn điện ảnh và truyền hình trong mười năm qua.
Tôn Kiến Tân nam diễn viên chính chuyện tình cây táo gai với nụ cười tỏa nắng, đôn hậu, chất phác và yêu nhiệt thành rất được lòng khán giả nữ trong Chuyện tình cây táo gai do Đậu Kiêu vào vai. Anh cũng bắt đầu nổi tiếng với vai diễn này. Tuy sự nghiệp không nổi bật như bạn diễn Châu Đông Vũ nhưng anh cũng đã đoạt giải “Nam diễn viên xuất sắc nhất” tại Liên hoan Phim Du Chinois De Paris lần thứ 11 cho vai diễn trong bộ phim Bữa tối sáu người.

KẾT
Đây không phải bộ phim đầu tiên của Trương Nghệ Mưu về đề tài tình yêu, nhưng là bộ phim đầu tiên của ông về tình yêu của những người trẻ tuổi. Nói vui, lứa khán giả từng yêu thích Đường về nhà năm xưa nếu tìm thấy hình ảnh của cha mẹ ông bà mình trong đó, thì 10 năm sau xem Táo Gai, họ nhìn thấy chính mình những năm tuổi trẻ.

Chuyện Tình Cây Táo Gai đạt 3 giải: Giải thưởng Điện Ảnh Hồng Kông cho phim châu Á hay nhất, Giải thưởng Điện ảnh châu Á cho Diễn viên mới xuất sắc nhất & Giải thưởng Điện ảnh châu Á cho Biên tập xuất sắc nhất. Câu chuyện tình yêu thuần khiết nhất lịch sử điện ảnh này của Trương Nghệ Mưu thu về 100 triệu nhân dân tệ sau 16 ngày công chiếu. Các bạn theo dõi phim chuyện tình cây táo gai trên netflix với những bản thuyết minh tiếng trung, thuyết minh tiếng việt.
Các bộ phim chủ đề tình cảm

• Our beloved summer – 10 điều đáng ghét khiến anh yêu em
• 5 phim tình cảm khiến những người khô khan cũng phải mỉm cười
• 4 bộ phim Hàn sẽ làm bạn khóc cạn nước mắt trên Netflix