Hướng dẫn kỹ thuật trồng và chăm sóc cây đinh lăng

Hướng dẫn kỹ thuật trồng và chăm sóc cây đinh lăng

Nội dung

Chia sẻ kinh nghiệm trồng đinh lăng, các kỹ thuật trồng và chăm sóc cây đinh lăng đúng cách. Bài viết được tổng hợp dựa trên kinh nghiêm thực tế và tham khảo các tài liệu trên internet, nếu có gì sai xót rất mong được bà con góp ý bổ sung. Xin cảm ơn

Giới thiệu về cây đinh lăng

Cây đinh lăng là loại cây có mặt tại Việt Nam từ rất lâu đời, thường gọi với tên dân dã là cây gỏi cá hoặc cây nam dương sâm. Đây là giống cây thuộc họ ngũ gia bì, có tên khoa học là Polyscias fruticosa. Cây thường được sử dụng làm cây cảnh, làm gia vị, làm thuốc trong đông y. Tất cả các bộ phận trên cây đều có thể sử dụng được, phần lá ăn sống, trộn gỏi, dùng pha nước thay cho chè xanh (trà xanh). Phần thân và củ có thể dùng ngâm rượu, bào chế thuốc

Trong cây đinh lăng chứa nhiều chất saponin tương tự như cây nhân sâm hàn quốc, nên còn được gọi với tên là Nam Dương Sâm. Ngoài ra đinh lăng còn có chứa các vitamin B1, B2, B6, B12… và các acid amin có lợi cho sức khỏe. Phần tập trung nhiều chất nhất là phần rễ (hay gọi là củ), từ xưa đã được dùng như một vị thuốc có tác dụng an thần, bồi bổ sức khỏe, chữa ngộ độc tiêu hóa…

Về hình thái thực vật: Các giống đinh lăng nói chung đều là cây bụi nhỏ, thân xốp, cao từ 1-2m. Tán nhỏ, lá kép mọc so le, cuống lá dạng bẹ ôm sát vào thân, lá có thể hình tròn, hình mũi mác, hoặc chia thùy nhiều lần tùy theo giống, phần gốc trồng lâu sẽ hóa gỗ, phần rễ phình to thường được gọi là củ rất có giá trị

Tuổi thọ của cây có thể lên đến hàng chục năm, chịu hạn, chịu bóng râm tốt nhưng chịu ngập úng kém. Có thể trồng khắp các vùng miền trên cả nước, tuy nhiên nếu có như cầu thu hoạch củ thì nên trồng trên đất pha cát, đất thoáng, hoặc đắp mô cao hơn khi trồng

Cách chọn giống đinh lăng – phân biệt các loại đinh lăng

Theo thông tin từ trang web Wikipedia, chi đinh lăng có đến hơn 40 loài khác nhau, thường được phân biệt dựa trên đặc điểm hình thái của cây (rễ, thân, đặc biệt là lá). Ở Việt Nam, các giống thường gặp là giống đinh lăng nếp (đinh lăng lá nhỏ), đinh lăng tẻ (đinh lăng lá to), đinh lăng lá tròn, đinh lăng lá kim (lá nhuyễn), đinh lăng lá răng, đinh lăng lá bạc…

Tuy nhiên xét về giá trị kinh tế, giá trị dinh dưỡng và đầu ra cho sản phẩm thì giống đinh lăng nếp (lá nhỏ) là giống phù hợp nhất. Do đó trước khi quyết định trồng đinh lăng, bà con nên tìm hiểu kỹ tránh nhầm lẫn với các giống đinh lăng khác ít giá trị hơn

Chi tiết về cách phân biệt các giống đinh lăng (có ảnh minh họa) bà con có thể đọc thêm tại bài viết sau

Chuẩn bị đất trồng đinh lăng

Như đã giới thiệu ở trên, cây đinh lăng là cây thích nghi rộng, có thể trồng đinh lăng được trên nhiều loại đất và khí hậu khác nhau, cây chịu hạn tốt, chịu bóng râm tốt nhưng chịu ngập úng kém, do đó đất trồng đinh lăng cần thoát nước tốt, ít ngập úng, tầng canh tác tối thiểu 0,5 – 1m. Trồng ở vùng cao thì đào hố, trồng ở vùng trũng thì đắp mô. Vừa tiện cho việc chăm sóc vừa hạn chế được ngập úng

• Làm luống đắp mô trồng đinh lăng: Ở vùng trũng, đồng bằng, sau khi dọn đất bằng phẳng, thu dọnh cỏ rác, rễ cây. Bà con dùng máy cày cho đất thật tơi xốp, sau đó vun luống cao 20-40cm. Rộng 50-80cm
• Ở vùng đồi núi: Thay vì đắp mô thì bà con nên đào hố trồng đinh lăng, mỗi hố có kích thước 40x40x40cm, hoặc sâu 50cm rộng 1m, bên dưới lóp nilon, tấm nhựa PE để tiện cho việc thu hoạch củ sau này
• Mỗi hecta trồng đinh lăng cần bón lót 10-15 tấn phân chuồng + 400-500kg phân NPK (dùng loại có tỷ lệ N, P cao, ít K) + 50-100kg super lân rải đều và cày xới cho kỹ. Sau đó vun thành luống. Trường hợp trồng bằng cách đào hố, thì chia đều lượng phân kể trên cho số lượng hố
• Việc chuẩn bị hố trồng, luống trồng đinh lăng cần tiến hành trước thời điểm xuống giống ít nhất 15 ngày để bảo đảm đất ổn định, hệ vi sinh phát triển đầy đủ, cây trồng sẽ ít bị chết và sinh trưởng khỏe mạnh nhất

Thời vụ trồng và mật độ trồng đinh lăng

Đinh lăng có thể trồng quanh năm nếu bảo đảm được nước tưới, tuy nhiên thích hợp nhất vẫn là vào giai đoạn đầu mùa mưa, cuối mùa khô. (Tháng 4-5 DL). Cây giống đinh lăng cần được ươm trong bầu ươm hoặc vùi cát trong khoảng 2-3 tháng cho thật nhiều rễ, khi trồng tỷ lệ sống sẽ cao và cây con sinh trưởng mạnh hơn

Mật độ trồng trung bình là 40.000 – 50.000 cây/ha. Tương đương với khoảng cách 40x50cm hoặc 50x50cm

Cách trồng đinh lăng

Khi trồng cần dùng tay xé nhẹ lớp nilon bầu ươm, hoặc nhổ cây khỏi bãi ươm sao cho cây không bị đứt rễ. Đặt cây con vào chính giữa hố trồng hoặc luống đất (đã khơi hố). Miệng bầu ngang bằng mặt đất xung quanh, nén nhẹ đất quanh gốc đồng thời vun gốc cao hơn xung quanh để tránh đọng nước nơi gốc cây.

Trường hợp trồng trong hố lớn (hố 1m sâu 0,5m có lót nilon) thì trồng 3-4 cây/hố, cách đều nhau 30-40cm.

Sau khi trồng cần tiến hành tưới nước ngay, trồng trong mùa khô nên kết hợp phủ gốc bằng rơm rạ, vỏ trấu, xác bèo.. để giữ ẩm.

Chăm sóc đinh lăng

• Tưới nước: Đinh lăng có khả năng chịu hạn, tuy nhiên khi cây còn nhỏ bộ rễ còn nông thì cần thường xuyên cung cấp đủ nước cho cây (khoảng 6 tháng đầu tiên). Khi cây đủ lớn (chiều cao từ 0,5m trở lên) thì tưới nước tùy theo tình trạng của cây. Khi tưới chỉ nên tưới vừa đủ không tưới quá đẫm dễ gây ngập úng
• Làm cỏ: Mỗi năm tiến hành làm cỏ 4-5 lần, không để cỏ dại mọc quá rậm rạp, vừa cạnh tranh dinh dưỡng và không gian sinh trưởng của cây, vừa là nơi trú ngụ của sâu bệnh hại cây. Ngoài ra để hạn chế cỏ dại, cũng có thể trồng cỏ lạc xen giữa các hàng, giúp giữ ẩm và góp phần cải tạo đất
• Bón phân: Năm đầu tiên chủ yếu là bón thúc bằng phân ure, mỗi hecta khoảng 80kg. Chia thành 3-4 lần bón/năm. Đến cuối năm thứ 2 sau khi cắt tỉa cành thì bón thúc lần thứ 2 để cây nhanh đâm chồi mới. Năm thứ 3 trở đi cứ mỗi 2 năm bón bổ sung cho mỗi hecta 10 tấn phân chuồng (bón 1 lần) + 500-600kg NPK (bón thành 2-3 lần)
• Cắt tỉa cành tạo tán: Từ tháng thứ 6 đến tháng thứ 9 sau khi trồng, cây sẽ đạt chiều cao từ 50-100cm. Ta tiến hành cắt ngang gốc cách mặt đất 20cm, sau đó nuôi 3-4 chồi khỏe mạnh. Đến cuối năm thứ 2 tiến hành hãm ngọn lần 2, tương tự như lần đầu tiên. Phần thân cành dư ra sau khi hãm ngọn, có thể dùng nhân giống hoặc cung cấp cho các vườn ươm cây giống để cải thiện thu nhập

Phòng trừ sâu bệnh cho cây đinh lăng

• Giai đoạn cây con trong vườn ươm: Cần che chắn bằng bạt nilon trong, hạn chế sự tiếp xúc trực tiếp của nước mưa, cây bị nước mưa thường có dấu hiệu rũ lá, ảnh hưởng đến sinh trưởng. Định kỳ 2-3 tuần tiến hành phun thuốc trị nấm như Ridomil Gold, Aliette, COC85 để phòng trừ nấm bệnh, đồng thời kết hợp với các thuốc trị côn trùng như Basudin, Furadan…
• Giai đoạn năm đầu tiên: Khi trồng ra đồng ruộng, cây đinh lăng có khả năng bị các loài sâu bọ như rầy mềm, rệp sáp, sâu ăn lá, ốc sên ăn vỏ… có thể phòng trừ bằng các thuốc trừ sâu có tính nội hấp, lưu dẫn. Phun định kỳ 1-2 tháng/lần. Bên cạnh đó có thể kết hợp với các thuốc trừ sâu dạng bột, khơi nhẹ quanh gốc để hạn chế côn trùng hại rễ như dế, ấu trùng ve sầu…
• Các năm về sau: Giai đoạn này cây đã khỏe mạnh, ít khi bị sâu bệnh, chủ yếu chỉ cần tưới nước và bón phân đầy đủ là cây sinh trưởng khỏe mạnh

Thu hoạch chế biến và bảo quản đinh lăng

• Lá đinh lăng: Có thể dùng để cung cấp cho các đơn vị chuyên sản xuất thuốc, bán tươi hoặc khô. Nếu bán khô cần rửa sạch, sau đó phơi mát (phơi gió trong bóng râm, không phơi trực tiếp dưới ánh nắng, sẽ làm giảm tác dụng của lá)
• Thân và cành đinh lăng: Năm đầu tiên và cuối năm thứ 2 là thời điểm tiến hành hãm ngọn cho đinh lăng, phần thân cành dư ra, bà con có thể sử dụng cho mục đích nhân giống mở rộng diện tích hoặc bán lại cho các cơ sở ươm cây giống.
• Củ đinh lăng: Năm thứ 3 trở đi bà con có thể bắt đầu thu hoạch củ đinh lăng, tuy nhiên củ từ 5 năm trở lên sẽ to hơn và có giá trị hơn. Khi thu hoạch nên nhẹ nhàng đào toàn bộ hệ thống rễ, cắt bỏ các rễ nhỏ, rửa sạch, bán tươi hoặc phơi khô tùy theo nhu cầu của khách

Như vậy là chúng ta vừa điểm qua một số kỹ thuật trồng và chăm sóc đinh lăng, bà con có thể đóng góp thêm kinh nghiệm của mình bằng cách sử dụng chức năng bình luận ở cuối bài. Trường hợp cần mua giống đinh lăng có thể liên hệ với vườn ươm chúng tôi theo địa chỉ sau.

TRUNG TÂM GIỐNG CÂY TRỒNG TIẾN ĐẠT

Địa chỉ cửa hàng: 280 Nguyễn Lương Bằng, TP. Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk
Địa chỉ vườn ươm: 304/57 Nguyễn Lương Bằng, TP. Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk
Giấy phép kinh doanh: 40A8026362
Điện thoại tư vấn: 0967 333 855 (Viettel) – 0944 333 855 (Vina) – Gặp Thu

Xem địa chỉ trên bản đồ Google Maps

Đánh giá kỹ thuật trồng đinh lăng

• Phân bón
• Phòng trừ sâu bệnh
• Tỷ lệ sống
• Quy trình chăm sóc
• Thu hoạch và chế biến