PHÂN LOẠI LÀ CÁ HAY ĐỘNG VẬT LƯỠNG CƯ

Axolotl, Con vật kỳ lạ này trông giống một con cá trong khoa học viễn tưởng hơn là một loài lưỡng cư. Trong tự nhiên, chúng chỉ sinh sống ở một vài hồ ở Mexico, số lượng của chúng đang giảm dần do mất môi trường sống, nhưng sự phổ biến của chúng trong việc buôn bán vật nuôi đã giúp bù đắp phần nào điều này. Ngày nay, chúng là vật nuôi khá phổ biến và được yêu thích bởi những người đam mê thủy sinh ở khắp mọi nơi.

Axolotl còn được gọi là cá đi bộ Mexico, là một loài lưỡng cư có một khả năng hiếm có. Chúng có thể ở trong trạng thái ấu trùng suốt đời. Trong khi các loài lưỡng cư khác lớn lên và rời khỏi mặt nước để sống trên vùng đất khô hạn, hầu hết các loài axolotl đều ở dạng con non trong suốt cuộc đời của chúng.

Axolotl là loài kỳ nhông sống hoàn toàn dưới nước. Điều này bao gồm các loài kỳ nhông cỡ trung bình như kỳ nhông hổ. Axolotl cũng đáng chú ý là động vật lưỡng cư vì chúng không bao giờ trải qua quá trình biến thái mà chỉ ở dạng “con non” và giữ nguyên mang suốt đời.

Vậy tại thời điểm này, có lẽ bạn đang hỏi: Axolotl thực chất là loài gì. Tại sao chúng lại tiến hóa để có hình dáng và hành vi rất khác so với ếch và các loài kỳ nhông khác mà chúng có liên quan. Axolotl bản thân nó cũng giống như thú mỏ vịt, rất khó để phân loại. Để làm sáng tỏ điều này, hãy cùng tìm hiểu sâu về cách chúng tôi phân loại những sinh vật độc đáo này.

AXOLOTL LÀ CÁ, KÌ NHÔNG HAY LOÀI NÀO?

Trong khi chúng trông rất giống cá, axolotl thực sự khác xa với cá! Trên thực tế, chúng là động vật lưỡng cư, cùng với ếch, kỳ nhông,… Tuy nhiên, trong khi hầu hết kỳ nhông và các động vật lưỡng cư khác mang biến đổi thànhphổi khi đến tuổi trưởng thành, thì axolotl không bao giờ mất đi những chiếc mang giống như lông vũ quanh cổ của chúng. Trạng thái duy nhất này trong đó các đặc điểm của con non được giữ lại trong suốt cuộc đời chúng.

Điều thú vị là, axolotl có phổi hoạt động ngoài mang! Chúng thực sự có thể thở bằng cả ba cuống mang bên ngoài, phổi và da. Chúng hấp thụ oxy từ nước rất hiệu quả, nhưng chúng không thể thở trên cạn và phải ở dưới nước suốt đời.

Nếu axolotl sống cả đời trong nước, vậy chúng không phải là cá sao? Một số người có thể nghĩ như vậy, nhưng điều đó không đúng! Trong một số trường hợp hiếm hoi, các con axolotl sẽ trưởng thành. Chúng rời khỏi nước và sống trên cạn. Do khả năng lớn lên và rời khỏi mặt nước, các chuyên gia phân loại axolotl là động vật lưỡng cư. Khi axolotl lớn lên, chúng ta gọi chúng là kỳ nhông Mexico.

TẠI SAO AXOLOTL KHÔNG BỊ BIẾN THÁI?

Axolotl trông như thế nào? Tên của chúng bắt nguồn từ một từ Aztec có nghĩa là “chó nước” hoặc “thủy quái”. Axolotl có thân dài, chân ngắn và đuôi. Chúng có mang bên ngoài có lông gợn sóng trong nước khi chúng di chuyển, 3 cái mỗi bên, tổng 6. Axolotl có bốn ngón chân ở bàn chân trước và năm ngón ở bàn chân sau. Chúng có thể dài đến 30cm. Do vậy nên thường gọi là khủng long 6 sừng, 4 chân.

Axolotl cũng được biết đến là loài có miệng rộng. Nhìn chúng như luôn cười :D. Chúng có thể có nhiều màu sắc. Thông thường, axolotl có màu nâu hoặc đen. Chúng thường có những đốm vàng hoặc ô liu. Tuy nhiên, một số axolotl là các màu khác, bao gồm cả trắng và vàng. Màu hồng là màu được nhiều người nuôi quan tâm hơn cả.

Axolotl không (thường) biến hình thành kỳ nhông vì nước mà chúng sống thiếu i-ốt. Điều quan trọng, i-ốt kích hoạt cơ thể của axolotl sản xuất thyroxine, hoặc T4 , một loại hormone tuyến giáp để khởi động quá trình biến hình. Có thể buộc các axolotl phải trải qua quá trình biến chất thông qua việc tiêm iốt hoặc thyroxine, nhưng điều này rất rủi ro, đau đớn và rất căng thẳng cho chúng.

Hóa ra, một số ít axolotl trong nước có nguồn gốc không chứa đủ i-ốt để tạo điều kiện cho quá trình biến chất. Bởi vì điều này, chúng chỉ đơn giản là ở trạng thái “chưa thành niên” trong suốt cuộc đời của chúng, giữ lại các mang bên ngoài của chúng trong suốt thời gian.

Tuy nhiên, trong điều kiện nuôi nhốt, về mặt kỹ thuật có thể buộc chúng biến thành kỳ nhông. Một số chủ cửa hàng vật nuôi có kinh nghiệm đã có thể làm điều này thành công bằng cách tiêm vào axolotl với iốt hoặc thyroxine. Tuy nhiên, quá trình này phần lớn được những người đam mê thủy sinh coi là tàn nhẫn một cách không cần thiết. Ngoài việc gây ra cho axolotl một lượng đáng kể chấn thương và căng thẳng, biến hình có thể làm chúng bị thương hoặc tử vong.

Cũng cần lưu ý rằng việc cố tình biến đổi axolotl thành kỳ nhông không kéo dài tuổi thọ hoặc cải thiện chất lượng cuộc sống của chúng theo bất kỳ cách nào đáng kể. Nó chỉ đơn thuần là thay đổi diện mạo của chúng và phương pháp chính mà chúng sử dụng để hấp thụ oxy.

KHẢ NĂNG TÁI TẠO CHI

Giống như kỳ nhông mà chúng có họ hàng, axolotl cực kỳ hiệu quả trong việc tái tạo các bộ phận cơ thể bị tổn thương hoặc bị cắt đứt. Chúng không chỉ có thể tái tạo các chi mà còn có thể phục hồi các mô bị tổn thương ở tim, não và phổi. Chúng thậm chí có thể tái tạo các phần của tủy sống sau những chấn thương nghiêm trọng.

Bí mật về khả năng tái sinh của axolotl từ lâu đã khiến các nhà nghiên cứu bối rối. Hiện tại, các nhà nghiên cứu tin rằng da của axolotl và các tế bào lân cận khác tập trung xung quanh chi bị đứt lìa hoặc phần cơ thể bị tổn thương và tạo thành một khối cấu trúc. Tiếp theo, các tế bào nhanh chóng đa dạng hóa và phát triển thành các loại tế bào cụ thể mà axolotl cần để mọc lại chi hoặc mô.

Mặc dù vậy, ngoài những kiến thức này, các nhà khoa học vẫn còn bối rối về việc phần chính xác nào trong bộ gen của axolotl chịu trách nhiệm cho sự tái sinh. Hy vọng rằng, trong tương lai, bí ẩn sẽ được giải đáp, vì khả năng mọc lại các chi và mô sẽ vô cùng có giá trị đối với nghiên cứu y học trên người và các loài động vật khác.

BẠN CÓ THỂ GIỮ AXOLOTL LÀM VẬT NUÔI KHÔNG?

Nhiều người nhận thấy việc chăm sóc vật nuôi axolotl hầu như rất dễ dàng. Chúng không thích xã giao và thích ở một mình. Thay vào đó, chúng nên ở trong một bể lớn trong một căn phòng tránh ánh sáng mặt trời.

Bất chấp sự hung hăng của chúng đối với nhau, nhiều người thích axolotl vì vẻ ngoài thân thiện của chúng. Khả năng duy nhất của chúng để duy trì ấu trùng và mọc lại các bộ phận cơ thể cũng khiến chúng ta quan tâm. Chúng dễ chăm sóc hơn chó con rất nhiều.

Hiện nay, axolotl trong tự nhiên đang ở mức cực kỳ nguy cấp theo IUCN . Tuy nhiên, các nhà lai tạo vật nuôi ngoại lai đã tăng số lượng của chúng lên rất nhiều trong điều kiện nuôi nhốt. Do đó, chúng hiện có sẵn để mua từ nhiều người bán khác nhau với giá từ 500K – 1tr. Nói chung, axolotl tương đối dễ nuôi làm thú cưng. Chúng phát triển mạnh trong môi trường nước mát và có thể sống trong các bể cá có kích thước khiêm tốn. Bên cạnh đó, chúng đòi hỏi nhiều hơn một chút so với chất nền, thay nước thường xuyên và một vài chỗ ẩn nấp để tạo sự riêng tư.

Tuy nhiên, trong khi chi phí chăm sóc tổng thể của axolotl rất thấp, chúng không chịu được việc thường xuyên làm phiền bởi con người. Ngoài ra, làn da rất nhạy cảm của chúng rất dễ bị tổn thương và nhiễm trùng nếu nhiệt độ nước, độ pH hoặc chất lượng thức ăn không lý tưởng.

Đáng ngạc nhiên, axolotl đã trở thành vật nuôi phổ biến trong vài thập kỷ qua! Điều này chủ yếu nhờ vào vẻ ngoài dễ thương, đặc điểm sinh học hấp dẫn và yêu cầu chăm sóc khá tối thiểu của chúng.

Axolotl có tính khí rấ tò mò, khiến chúng thích thú khi được quan sát trong điều kiện nuôi nhốt. Thêm vào đó, chúng có thể sống hơn 15 năm với sự chăm sóc tốt, khiến chúng trở thành vật nuôi lâu dài tuyệt vời để gắn bó. Chi phí thức ăn của chúng cũng thấp, vì chúng chủ yếu ăn tôm ngâm nước muối , côn trùng và giun.

Thật không may, mặc dù chúng rất dễ thương, nhưng bạn không bao giờ nên xử lý trực tiếp một con axolotl. Mặc dù nhìn chung là động vật cứng cáp, da của chúng cực kỳ nhạy cảm với những biến động của môi trường. Chúng không thể thở trừ khi da của chúng còn ẩm, vì vậy bạn không thể lấy chúng ra khỏi vỏ trong thời gian dài. Nếu bạn đang tìm kiếm một con vật cưng mà bạn có thể ôm ấp, rìu không phải là một lựa chọn tốt.