Huyện Ba Vì: Chăn nuôi bò sữa vẫn gặp khó

(HNM) – Trong những năm qua, nhờ lợi thế về điều kiện khí hậu, đất đai, thổ nhưỡng, đàn bò sữa trên địa bàn huyện Ba Vì đã tăng mạnh, hình thành nhiều vùng chăn nuôi tập trung, quy mô lớn. Tuy nhiên, thời gian qua, chăn nuôi bò sữa trên địa bàn gặp nhiều khó khăn, nếu không có giải pháp đồng bộ, rất có thể sẽ tan rã “thủ phủ” chăn nuôi bò sữa này của TP Hà Nội.
Hình thành vùng sản xuất hàng hóa tập trung
Trong những năm qua, huyện Ba Vì đã hình thành vùng trọng điểm chăn nuôi bò sữa chủ yếu ở 7 xã miền núi và các xã vùng bãi như: Tản Lĩnh, Vân Hòa, Minh Châu… Từ năm 2010 đến 2015, đàn bò sữa trên địa bàn huyện tăng mạnh. Năm 2010, đàn bò sữa của huyện là 2.950 con, đến năm 2015 đàn bò sữa Ba Vì đạt 9.300 con, chiếm khoảng 65% tổng đàn bò sữa toàn thành phố, sản lượng sữa đạt 24.500 tấn.
Toàn huyện có 20 xã có hộ nông dân chăn nuôi bò sữa, tập trung chủ yếu ở các xã: Vân Hòa, Yên Bài, Tản Lĩnh chiếm 85% tổng đàn của huyện. Ngoài ra, toàn huyện còn có khoảng 1.600 hộ chăn nuôi bò sữa nhỏ lẻ. Chăn nuôi bò sữa trở thành nghề cho thu nhập khá, nhiều hộ có thu nhập từ 300 đến 500 triệu đồng/năm.
Bên cạnh đó, chất lượng đàn bò sữa từng bước được cải tiến, giống bò chủ yếu là bò lai HF, bò trưởng thành chiếm 75% tổng đàn, trong đó bò đang vắt sữa chiếm 64%. Năng suất sữa bình quân/ tổng đàn bò khai thác năm 2010 đạt 10,5kg/con/ngày, đến nay đã đạt 14-15kg/con/ngày.

Hình thành vùng sản xuất hàng hóa tập trung

Trong những năm qua, huyện Ba Vì đã hình thành vùng trọng điểm chăn nuôi bò sữa chủ yếu ở 7 xã miền núi và các xã vùng bãi như: Tản Lĩnh, Vân Hòa, Minh Châu… Từ năm 2010 đến 2015, đàn bò sữa trên địa bàn huyện tăng mạnh. Năm 2010, đàn bò sữa của huyện là 2.950 con, đến năm 2015 đàn bò sữa Ba Vì đạt 9.300 con, chiếm khoảng 65% tổng đàn bò sữa toàn thành phố, sản lượng sữa đạt 24.500 tấn.

Toàn huyện có 20 xã có hộ nông dân chăn nuôi bò sữa, tập trung chủ yếu ở các xã: Vân Hòa, Yên Bài, Tản Lĩnh chiếm 85% tổng đàn của huyện. Ngoài ra, toàn huyện còn có khoảng 1.600 hộ chăn nuôi bò sữa nhỏ lẻ. Chăn nuôi bò sữa trở thành nghề cho thu nhập khá, nhiều hộ có thu nhập từ 300 đến 500 triệu đồng/năm.

Bên cạnh đó, chất lượng đàn bò sữa từng bước được cải tiến, giống bò chủ yếu là bò lai HF, bò trưởng thành chiếm 75% tổng đàn, trong đó bò đang vắt sữa chiếm 64%. Năng suất sữa bình quân/ tổng đàn bò khai thác năm 2010 đạt 10,5kg/con/ngày, đến nay đã đạt 14-15kg/con/ngày.

Chăn nuôi bò sữa ở xã Vân Hòa (huyện Ba Vì).

Trên địa bàn huyện Ba Vì, hiện có 2 đơn vị thu mua sữa quy mô lớn là Công ty cổ phần Sữa quốc tế IDP và Công ty cổ phần Sữa Ba Vì… và nhiều cơ sở chế biến sữa nhỏ lẻ và bán sữa tươi phục vụ khách du lịch. Trên địa bàn huyện có 2 nhà máy chế biến sữa công suất lớn là Công ty cổ phần Sữa quốc tế, công suất 45 triệu lít/năm và Công ty cổ phần Sữa Ba Vì, công suất 18 triệu lít/năm cùng các cơ sở chế biến sữa nhỏ lẻ trên địa bàn đã bảo đảm chế biến, tiêu thụ sữa ổn định cho các hộ chăn nuôi.

Sữa Ba Vì đã được cấp nhãn hiệu hàng hóa năm 2010 và UBND huyện Ba Vì đã ban hành quy chế sử dụng nhãn hiệu. Đến nay, thương hiệu “Sữa Ba Vì” đã tạo được chỗ đứng vững chắc trên thị trường. Việc áp dụng cơ giới hóa trong chăn nuôi bò sữa ngày càng được quan tâm đầu tư.

Toàn huyện có khoảng 85% số hộ chăn nuôi bò sữa sử dụng máy thái cỏ; 65% hộ sử dụng máy vắt sữa và máng ăn tự động; 70% số hộ sử dụng hệ thống làm mát cho bò sữa. Các địa phương chăn nuôi bò sữa đều quy hoạch bố trí khu đất tập trung để trồng cỏ và thức ăn xanh cho bò.

Nhiều khó khăn cần tháo gỡ

Do ảnh hưởng của giá sữa sụt giảm nên thời điểm hiện nay tổng đàn bò sữa trên địa bàn đã giảm mạnh, còn khoảng 7.000 con. Ông Nguyễn Văn Thu ở xã Yên Bài, là một trong những hộ chăn nuôi bò sữa tiêu biểu từ năm 1998 đến nay cho hay, lúc cao điểm gia đình ông nuôi tới 15 con bò sữa, nhưng thời gian qua, do giá sữa xuống thấp, nay chỉ nuôi 4 con.

Lý giải đàn bò sữa sụt giảm mạnh, Chủ tịch UBND xã Tản Lĩnh Bùi Văn Quân chia sẻ, nguyên nhân chính là chăn nuôi còn mang tính nhỏ lẻ, thủ công theo quy mô hộ gia đình, nên năng suất, chất lượng vật nuôi còn hạn chế dẫn tới chất lượng sữa không cao. Mặt khác, do giá cả vật tư đầu vào tăng cao, giá thu mua sữa nguyên liệu giảm, người chăn nuôi không có lãi, nhiều hộ đã chuyển đổi từ chăn nuôi bò sữa sang chăn nuôi lợn, gà.

Mặc dù còn nhiều khó khăn, huyện Ba Vì vẫn đặt mục tiêu đến năm 2020, tổng đàn bò sữa toàn huyện đạt 12.000 – 15.000 con, sản lượng sữa hàng hóa hằng năm đạt 35.000 – 40.000 tấn; phát triển đàn bò theo hướng chăn nuôi nông trại, tăng quy mô chăn nuôi trong hộ bình quân từ 10 đến 12 con/hộ; chú trọng phát triển đàn bò theo chiều sâu, nâng cao chất lượng để tăng hiệu quả kinh tế và chỉ khuyến khích chăn nuôi bò sữa tại các xã trong vùng chăn nuôi trọng điểm theo quy hoạch, không khuyến khích các hộ phát triển mới.

Do đó, UBND huyện Ba Vì đề nghị các doanh nghiệp như Công ty cổ phần Sữa quốc tế IDP, Công ty cổ phần Sữa Ba Vì xem xét chính sách và nâng giá thu mua sữa trên địa bàn để bảo đảm hài hòa lợi ích người chăn nuôi, doanh nghiệp; bảo đảm ngành chăn nuôi bò sữa của huyện phát triển bền vững.

Mới đây, khi làm việc với UBND huyện Ba Vì, trước thực trạng người dân phản ánh bị ép giá sữa khi công ty thu mua cho rằng sữa không bảo đảm chất lượng, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung yêu cầu Sở NN&PTNT và Trung tâm Xúc tiến đầu tư phải có chuyên gia kiểm soát quy trình kỹ thuật chăn nuôi, hỗ trợ đào tạo kiến thức cho người dân, nhất là kỹ thuật vắt sữa và chất lượng bình thu gom sữa để bảo đảm năng suất tốt. Hy vọng, với những giải pháp đồng bộ, vùng chăn nuôi bò sữa lớn của TP Hà Nội sẽ vượt qua khó khăn trong thời gian tới.