Những lưu ý khi nuôi cá ruộng mùa nước nổi thay thế vụ thu đông

Nuôi tôm càng xanh mùa nước nổi tại TP. Cần Thơ. Ảnh: Hữu Đức.

Dự báo mùa nước nổi năm 2022 diễn biến mưa bão thất thường có thể tác động làm lũ đầu nguồn dâng cao hơn. Một số vùng đất lúa, chân ruộng sâu ở các huyện Cờ Đỏ, Vĩnh Thạnh, Phong Điền bà con nông dân chủ động giảm gieo sạ lúa thu đông để nuôi thủy sản. Trong đó, mô hình nuôi cá trong ruộng lúa được xem khá thuận lợi và nhẹ vốn đầu tư nhất.

Hiện nay, người có nhu cầu nuôi cá không lo thiếu cá giống. Đáp ứng nhu cầu thị trường giống thủy sản, các cơ sở sản xuất kinh doanh cá giống tại TP. Cần Thơ vào mùa xuất bán cá giống để người nuôi chọn lựa. Từ tháng 6/2022, Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp TP. Cần Thơ đã sản xuất các loại các giống, cá tra, tôm càng xanh toàn đực xuất bán ra thị trường.

Về mặt kỹ thuật, nuôi cá trong ruộng lúa, anh La Ngọc Thạch, cán bộ kỹ thuật Phòng Khuyến nông, Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp TP. Cần Thơ lưu ý những điểm sau: Ruộng nuôi cá có thời gian ngập từ 3 – 4 tháng/năm, bờ bao quanh ruộng cao và chắc chắn, nếu bờ thấp phải đăng lưới xung quanh. Đỉnh lưới cao hơn mặt nước cao nhất trong năm khoảng 30 – 40cm để tránh thất thoát và hao hụt cá.

Bà con thiết kế ao, mương, vèo chứa cá hình vuông hoặc hình chữ nhật đặt ở nơi đầu ruộng gần nhà. Mục đích giúp ương dưỡng cá giai đoạn cá nhỏ, chờ thu hoạch lúa hè thu trước khi thả ra ruộng hoặc trữ cá trong trường hợp giá cá thấp. Cá có khả năng thích nghi tốt với môi trường đất ruộng. Nếu nuôi hai hay nhiều loài cá trong ruộng nên chọn các loài cá không cạnh tranh thức ăn và sống ở các tầng nước khác nhau.

Các đối tượng nuôi phổ biến: chép, trê, mè, rô phi,… Tiêu chuẩn cá: lớn nhanh, khỏe mạnh, kích cỡ đồng đều. Trọng lượng cá: 50 – 100 con/kg, mật độ thả 2 – 5 con/m2. Khi vận chuyển cá về, tắm cá bằng dung dịch nước muối 2 – 3% (20 – 30g muối/lít nước) trong 10 – 15 phút để phòng bệnh cho cá.

Tận dụng nguồn thức ăn có sẵn ngoài đồng ruộng như rơm rạ, lúa chét, rong tảo, côn trùng. Chỉ sử dụng thức ăn bổ sung (thức ăn công nghiệp 26 – 30% đạm) khi ương dưỡng cá nhỏ, cá chưa bung ra ruộng, nuôi với mật độ cao, đồng ruộng thiếu thức ăn. Khẩu phần ăn từ 3 – 10% trọng lượng thân cá, liều lượng thức ăn có thể được điều chỉnh theo sức ăn của cá, thời tiết, môi trường.

Thả nuôi cá chép trong ao vườn, ruộng lúa mùa nước nổi. Ảnh: Hữu Đức.

Bà con nuôi cá cần thường xuyên kiểm tra cống, bọng, bờ bao, lưới bao quanh để kịp thời xử lý, hạn chế địch hại của cá vào ruộng và đảm bảo cá không thất thoát ra ngoài, dựng chòi canh giữ cá, chống đánh bắt cá trộm. Đến khi thu hoạch cá (sau 3 – 4 tháng nuôi), cá đạt kích cỡ từ 300 – 600 g/con. Tùy theo nhu cầu thị trường, giá bán và kích cỡ cá có thể tiến hành thu tỉa hoặc thu toàn bộ cá.

Mô hình nuôi cá ruộng vào mùa nước nổi vừa mang lại hiệu quả kinh tế cao cho bà con nông dân vừa giải quyết việc làm cho một bộ phận lao động nhàn rỗi ở địa phương. Đây là mô hình độc đáo cần được nhân rộng để giúp người dân nhanh chóng thoát nghèo, từng bước vươn lên, ổn định cuộc sống.

Theo Sở NN-PTNT Cần Thơ, hàng năm kế hoạch sản xuất vụ lúa thu đông khoảng 77.000ha. Vụ lúa thu đông 2022 dự kiến kế hoạch giảm hơn 5.000ha so với cùng kỳ năm trước. Đến nay nông dân đã xuống giống hơn 65.000ha. Phần nhiều đất không gieo sạ lúa vụ thu đông là những cánh đồng nhỏ, manh mún, chân ruộng sâu, đê bao không đảm bảo điều kiện sản xuất lúa.